پدیده هیدروپلنینگ در تایر های خودرو چیست؟

پدیده هیدروپلنینگ در زمان رانندگی چیست؟

یکی از مشکلات رانندگی در هوای سرد زمستانی و پاییزی مرطوب و بارانی لیز خودرن خودرو و عدم اصطکاک چرخ ها با سطح جاده میباشد که مستلزم  توجه و هوشیاری بیشتر راننده است . در این میان تایرها نقش مهمی را در مسیرهای رطوبتی و مملو از آب ایفاء می‌کنند. دلیل این امر واضح است زیرا تایرها تنها نقطه تماس و اتصال وسیله نقلیه  با سطح زمین هستند و بنابراین هر حادثه‌ای که برای تایر روی دهد مستقیماً بر عملکرد خودرو از لحاظ  نحوه ترمزگیری شتاب، و فرمانپذیری تأثیرگذار است.

کاملاً واضح است که در هنگام عبور از مسیرهای خیس و یخی قابلیت‌های چسبندگی و کنترل خودرو کاهش میابد. در چنین شرایطی گاهاً اطمینان و انتظار راننده فراتر از توان  تایرهای خودروی زیر پای اوست و از همین جاست که مشکلات شروع میشود. بدترین اتفاق در هنگام عبورهای از مسیرهای مملو از آب شکل گیری پدیده هیدروپلنینگ (hydroplaning) است.

هیدروپلانینگ چیست و چه تأثیری بر رانش خودرو خواهد گذاشت؟

هنگام عبور تایر از مسیرهای آبی و مرطوب، یک مثلث کوچک همچون یک لبه نگه دارنده ،از آب در جلوی آن تشکیل خواهد شد و پی آن هر چه که  سرعت خودرو افزایش یابد و یا برعمق آب داخل جاده افزوده شود این مثلث یا لبه بزرگتر شده و به زیر تایرهای خودرو نفوذ پیدا میکند و تشکیل یک لایه  و یا پوسته نازک به نام  فیلم را می‌دهد. تشکیل این لایه  به تدریج موجب از بین رفتن سطح تماس و چسبندگی خودرو با آسفالت جاده می‌شود. البته وقوع این رخداد ممکن است درحالت عادی برای راننده قابل تشخیص نباشد ولی در زمان چرخش ناگهانی فرمان و یا حین انجام یک مانور متوجه خواهد شد  که کنترلی بر روی عملکرد فرمان خودروی خود ندارد. وضعیتی که در جای خود بسیار خطرناک بوده و ریسک تصادف را به شدت افزایش می‌دهد.

راه حل یک چسبندگی خوب در مسیرهای مرطوب عبارت است از:

فراهم کردن تماس مستقیم و دائمی بین تایر و سطح حرکت و به عبارت دیگر فراهم آوردن حداقل حجم فیلم آب میان تایر و آسفالت جاده.

وظیفه اصلی یک لاستیک خوب در آب و هوای بارانی عبارت است از: خارج نمودن آب از سطح مسیر حرکت به نحوی که سطح تماس تایر با جاده حفظ  شده و فشار حاصل از وزن خودرو بر روی آسفالت اعمال شود. حال هر چه عمق آب بیشتر باشد وقوع حالت هیدروپلنینگ محتمل‌تر است، زیرا که توان تایر برای تخلیه آب از مسیر حرکت کمتر از حجم آبی است که تایر با آن مواجه خواهد شد. به عبارتی، چون تایرها قابلیت جابه‌جایی حجم آب محدودی را در واحد زمانی مشخصی دارند لذا هر چه سرعت خودرو افزایش یابد  شما به عنوان راننده فرصت کمتری به لاستیک  خودرو برای تخلیه آب داده‌اید و این خودش احتمال وقوع پدیده هیدروپلنینگ را بالاتر می برد.

عوامل موثر بر وقوع پدیده هیدروپلنینگ

ناگفته نماند که حتی لاستیک های نو نیز در عبور از مسیرهای خیس چنانچه سرعت خودرو از 56 کیلومتر برساعت بیشتر شود  شروع به از دست دادن سطح تماس خود با سطح جاده می‌کنند. حال تصور کنید که اگر با سرعتی فراتر از 100 کیلومتر بر ساعت در بزرگراه‌ها و یا خیابان ها در هنگام بارش باران رانندگی کنید چگونه خودرویتان با کمترین ترمزگیری و یا چرخش ناگهانی فرمان از سطح مسیر منحرف می‌شود؛ به ویژه اگر خودرویتان به سامانه‌های هوشمندی همچون ABS,ESP,ASR,EBD و … مجهز نباشد.

یکی از عوامل موثر در هنگام رانندگی در جاده‌های رطوبتی وزن خودرو است. به طور کلی  خودروهای کوچک‌تر و سبک‌تر حساسیت بیشتری به پدیده هیدروپلنینگ دارند، چون هر چه وزن خودرو کمتر باشد فشار کمتری به سطح آسفالت وارد آمده و بنابراین سطح مقطع تایرها با آسفالت در سرعت های بالا کمتر شده و قطع تماس سریع‌تر روی خواهد داد. پس به صورت تئوری خودروهای نسبتا سنگینی مثل تویوتا کمری یا کیا اپتیما کمتر از خودروهای کوچکی مثل تویوتا یاریس و یا پژو 206 دچار عارضه هیدروپلنینگ خواهند شد.

در این بین ، کیفیت و سطح جاده هم در ایجاد پدیده هیدروپلنینگ بی‌تأثیر نخواهد بود. مثلاً در مسیرهای خاکی یا ناهموار سنگلاخی آب باران و یا هر نوع آب گل آلودی می‌تواند از طریق حفره‌های ریز و یا شکاف‌هایی که بخشی از ترکیب ساختمانی این مسیرهاست از روی سطح جاده خارج شود.

از دیگر عوامل مؤثر در ایجاد پدیده هیدروپلنینگ وضعیت آج تایرها میباشد. به طور کلی هر چه آج تایرها کوتاه‌تر و تایرها فرسوده‌تر باشند، حجم آبی که تایرها توانای هدایت به خارج از سطح مقطع خود را دارند کمتر خواهد شد و در نتیجه امکان وقوع پدیده هیدروپلنینگ در سرعت‌های پایین تر یعنی حدود 48 کیلومتر نیز امکان‌پذیر خواهد بود. (پیام فروشگاه) به عزیزانی که در مناطق پر باران و برف زندگی میکنید و عبور مرور آنها  از جاده های خیس و لغزنده زیاد است توصیه میشود برای جلوگیری از وقوع حوادث جبران ناپذیرجانی و مالی، همواره به سطح آج تایرهای خودروی خود توجه داشته و زودتر از موعد مشخص شده بر روی لاستیک اقدام به تعوض آنها نمایند.

رانندگی با تایرهای فرسوده در آب و هوای برفی و بارانی قابلیت چسبندگی آن با سطح جاده را کاهش چشمگیری می‌دهد و در این میان، اگر فرسودگی تایرهای عقب بیش از جلو باشد این وضعیت تشدید نیز خواهد شد. در هنگام عبور از مناطقی که عمق آب  بر روی سطح جاده  زیاد است تایرهای عقبی معمولاً  زودتر از تایرهای جلویی اصطکاک خود را از دست می‌دهند و خودرو در وضعیت بسیار ناپایداری  قرار می‌گیرد که به انحراف و چرخش کامل خودرو منجر می‌شود.

در پایان،فروشگاه تیکاف تایر توصیه میکند تا برای جلوگیری از وقوع پدیده هیدروپلانینگ در خودرویتان:

•  در زمان بارندگی و خیس بودن مسیر با سرعت پایینتر و مطمعن تری حرکت نمایید.

• به طور دائم  کیفیت تایرها خودروی تان را از لحاظ عمق آج  چک و بررسی کنید و در صورت لزوم تایرهای کهنه را پیش از فرا رسیدن فصول سرد پاییز و زمستان تعویض کنید.

• در هنگام خرید تایر برای مسیر ها و مناطق بارانی به شاخص M+S و عملکرد تایر در شرایط مختلف جوی و محیطی دقت نمایید.