هدف از بکارگیری لاستیک
آن بخش از شاسی که خودرو را حرکت میدهد و وزن آن را تحمل میکند از چرخ و لاستیک تشکیل میشود تنها لاستیکهای خودرو هستند که با سطح جاده تماس دارند.
لاستیک خودرو دوکاربرد دارد اول اینکه ضربه گیری بادی است که بیشتر ضربه های ناشی ازناهمواریهایسطح جاده را جذب میکند.لاستیک درهنگام برخورد با این ناهمواربها تغییر شکل میدهد .در نتیجه اثر ضربه دست انداز بر خودرو سرنشینان خودرو و بار خودروکاهش میابد .دوم اینکه لاستیک به سطح جاده میچسبد تا کشش چرخ افزایش یابد.بدین ترتیب خودرومیتواند بدون سر خوردن شتاب بگیردترمز بگیرد و دوربزند.
انواع لاستیک
لاستیک بر دو نوع است تویی دار و بی تویی(تیوبلس) در داخل لاستیکهاب تویی دار یک تیوب وجود دارد
تویییک محفظه لاستیکی حلقوی است که هوای فشرده را در خود نگه میدارد.
لاستیک وتویی رو رینگ چرخ میافتند. والو بخشی از تویی است که از رینگ بیرون می آید هوای فشرده از طریق والو وارد توی میشود و آن را باد میکند.فشار هوای درون تویی سبب میشود که لاستیک شکل خود را حفظ کند.
لاستیک کامیونها و موتور سیکلتها معمولا تویی دارد اما در خودروهای سواری و سبک به ندرت از تویی استفاده میشود بیشتر سواریها تایر بی تویی دارند لاستیک روی کف رینگ هوابندی میشود و در نتیجه هوای فشرده بین شاخ رینگ ولبه لاستیک حبس میشود.
ساختمان لاستیک
منجید لاستیک در هر دو نوع لاستیک تویی دار و بدون تویی به یک روش ساخته میشود لایه های از قیطان و تایر را روی قالب شکل میدهند و آنها را از کائوچوی مصنوعی اشباع میکنند
سپس دیواه ها و آج لاستیک را اضافه میکنند این مجموعه را درجا والکانیزه میکنند تا تایر ساخته شود
والکانیزه کردن یعنی گرما دادن به کائوچوی مصنوعی تحت فشار درنتیجه این عمل لاستیک در قالب شکل مطلوب را پیدا میکند.
تعداد لایه های قیطان متفاوت است. لاستیک خودروهای سواری 2 ، 4 یا 6 لایه دارد.لاستیک اتوبوسها و کامیونهای سنگین تا 14 لایه و 18 لایه دارد لاستیک ماشین آلات سنگین از قبیل راه سازی و معدن تا 32 لایه دارد.
شکل همه لاستیکها یکسان نیست نسبت ابعادی یا نسبت پروفیل لاستیک های متفاوت است منظور ازنسبت ابعادی یا نسبت پروفیل نسبت ارتفاع مقطع(فاق) تایر به پهنای مقطع آن است سه نسبت متداول عبارتند از 60 ، 70 ، و80 درصد هرچه این نسبت کوچیکتر باشد لاستیک پهنتر است ارتفاع مقطع لاستیک سری 60 فقط به اندازه60 درصد پهنای مقطع آن است.
لاستیک بایاس ولاستیک رادیال
لایه های لاستیک را به دوروش میتوان قرار داد: قطری و شعاعی
در طی سالهای بسیار لایه های تایر را به صورت قطری یا مورب میچیدند.این لایه ها به صورت جناغی یکدیگررا قطع میکنند در نتیجه لاستیک تولید شده در همه امتدادها مقاوم است زیرا لایه ها روی هم می افتند اما در این نوع تایر لایه ها گرایش به حرکت روی یکدیگر و تولید گرما به ویژه در سرعت های بالا دارند.به علاوه آج تایر در هنگام تماس با سطح جاده گرایش به بسته شدن یا پیچیدن دارند
لاستیکهای رادیال
درلاستیک رادیال لایه ها با هم موازی وبر لبه عمودند. رویاین لایه ها تسمه پایدار کننده کشیده میشود تا تایر در امتداد موازی با لبه ها نیز استحکام پیدا کند این تسمه ها از توری فولادی ،ریون ، نایلون با فایبرگلاس ساخته میشوند.
همه اتومبیلهای جدید و بیشتر خودروهای سبک تایر رادیال دارند.دیواره لاستیک رادیال از لاستیک بایاس انعطاف پذیر تر است.بنابراین آج تایر رادیال رویه لبه تایر میپیچد تا انعطاف پذیری دیواره آنرا جبران کند نتیجه آن است که وقتی خودرو پبچی را طی میکند آج تایر رادیال خیلی به یک طرف کج نمیشود در نتیجه بخش بیشتری از آج لاستیک با جاده درتماس میماند و تمایل خودرو به سر خوردن کمتر است.
با استفاده از تایر رادیال مصرف سوخت نیز کاهش میابد زیرا مقاومت غلتشی این نوع لاستیک از لاستیک بایاس کمتر است و موتور توان کمتری را برای غلبه بر این مقاومت صرف میکند.به علاوه تایر رادیال آهسته تر سایده میشود این تایر کمتر داغ میشود و و روی سطح جاده آج آن جمع نمیشود.
آج لاستیک
بخشی از لاستیک است که با سطح جاده تماس پیدا میکند .آج تایر طرح برجسته ای دارد که در هنگام تولید تایر در قالب ایجاد میشود آج بسته به نو و کاربرد تایر طرحهای مختلف دارد.در بسیاری از خودروهای مسافربری از تایر های با آج مخصوص گل و برف استفاده میشود.
روی دیواره جانبی این نوع لاستیک نشانه M+S یا M&S نقش شده است. این نوع لاستیک نرم حرکت میکنند و کشش آنها در گل و برف خوب است
طرح آج متقارن بدون جهت:این نوع آج تایر را میتوان به هردو صورت روبه بیرون و روبه داخل در خودرو استفاده نمود
طرح آج متقارن جهت دار: این نوع آج را باید طوری روی رینگ انداخت که جهت آج به سمت جلو بچرخد . در دیواره این نوع تایرها معمولا جهت استفاده شدن و قسمت داخل و قسمت بیرون لاستیک مشخص شده است
تایر با آج جهت دار نا متقارن:این نوع طرح آج که بیشتر در لاستیک اسپورت استفاده میشود .در این نوع تایر آج نیمه داخلی همانند نیمه خارجی نیست و باید طوری روی خودرو نصب شود که در روی لاستیک مشخص شده است. این نوع تایر نسبت به لاستیک های متقارن و بی جهت کنترل بهتری در روی جاده دارد.
در بعضی از خودروهای اسپورت در محورهای جلو وعقب از تایر با پهنا و قطر رینگ متفاوت استفاده میکنند در نتیجه هنگام تعویض تایر و راندن این نوع خودروها باید به این نکته مهم توجه داشت.
لاستیک های یخ شکن نوعی میخ فولادی دارند که از آج لاستیک بیرون می آید این میخها کشش چرخ را روی یخ و برف افزایش میدهند.اما وقتی روی سطح جاده برف و یخ نیست نباید از این نوع تایر استفاده کرد زیرا به آسفالت صدمه میزند.
آج بعضی از لاستیکها از دو ترکیب مختلف ساخته میشود.یکی از این ترکیبها از دیگری نرمتر است تا کشش چرخ افزایش یابد به طور کلی هرچه آج نرمتر باشد،کشش چرخ بیشتر میشود.هرچه آج سخت تر باشد،عمر آن طولانیتر است.
