اندازه نویسی تاير ها معموالا بر حسب ميلي متر، اينچ و يا تركيبي از اين دو واحد نوشته و مشخص مي گردد. رايج ترين روش اندازه نويسي تايرهايراديال، پهناي مقطع تاير، نسبت منظر و قطر رينگ مد نظر قرار مي گيرد.در برخي سيستم هاي اندازه نويسي، شاخص هاي سرعت و بار نيز در كناراندازه هاي مزبور درج مي گرد.
همچنين براي آنكه گروه بندي تاير از نظرتعلق به گروه سواري، وانتي و يا كاميوني مشخص گردد قبل از اندازه تايرهاي سواري P مخفف Passenger به معناي سواري و در انتهاي اندازه تايرهاي وانتي Lمخفف Truck Light به معناي وانتي درج مي شود.
در ابتدا برای درک بهتر مثال های استفاده شده در متن به توضیح کوتاهی از انواع تایر و همچنین اسطلاحات و علائم به کار رفته در تایر های خودرو میپردازیم.
انواع تایر از نظر ساختار :
تايرهاي(Bias) بایاس
در اين دسته از تايرها امتداد نخ هاي لایه با خط مركزي تاير زاويه مورب مي سازد و قرار گيري لایه ها روي يكديگر به صورت ضربدري مي باشد . جنس نخ لایه ها از نايلون است و در بدنه تاير ، به جز در ناحيه طوقه ها ، از نخ استفاده مي شود.
تايرهاي راديال (Radial)
در تايرهاي راديال امتداد نخ هاي لایه با خط مركزي تاير ، زاويه اي در حدود 90 درجه مي سازد و به عبارت ديگر امتداد نخ ها در جهت شعاعي قرار گرفته است . جنس نخ ها عموما از ريون يا پلي استر است. در تايرهاي راديال به منظور ايجاد پايداري حركتي، از لايه هاي با عرض ناحيه آج و زاويه مورب نسبت به خط مركزي تاير ، با نام كمربند يا (Belt)استفاده مي شود . الياف مصرفي در كمربند از جنس نخ يا سيم فولادي است . در صورتي كه كمربند نخي باشد تاير را راديال نخي ودر صورت كه سيمي باشد تاير را راديال سيمي (Belt Steel)مي نامند.
شاخص بار(lndex Load) چیست؟
هرتاير با توجه به ساختار و تعداد لايه هاي بكار رفته در آن توان تحمل ميزان بار مشخصي را دارد . بعنوان مثال مجموع وزني كه چهار حلقه تاير يك خودروي سواري تحمل مي كند شامل مجموعه وزن خودرو با باك بنزين پر و وزن سرنشينان بعلاوه چند درصد اضافه بار مي باشد . بنا بر اين تايرسازان با توجه به اندازه تاير و مشخصات خودروي مربوطه و با استناد به استانداردهاي موجود ، براي تايرهاي مختلف يك حداكثر تحمل ميزان بار معين مي كنند كه مطابق جدول صفحه بعدي ، هريك معرف مقدار حداكثر بار قابل تحمل توسط يك حلقه تاير مي باشند . بعنوان مثال تايري كه داراي شاخص 84 است ، مي تواند تا 500 كيلوگرم بار را تحمل كند . البته در حالت حداكثر بار ، بايد به حداكثر سرعت مجاز تاير و نيز حداكثر فشار باد نيز توجه نمود.
جدول شاخص بار
شاخص سرعت Symbol Speed چیست؟
حداكثر سرعتي كه تاير مي تواند در شرايط اعمال حداكثر بار تحمل كند ، > شاخص سرعت < ناميده مي شود . در استانداردهاي تاير ،شاخص سرعت تاير را با استفاده از حروف الفباي لاتين نشان مي دهند كه اين حروف روي ديواره تاير درج مي شوند . جدول شاخص هاي سرعت و علامت معرف هر رده سرعتي را در صفحه بعد ملاحظه مي نماييد. به عنوان مثال تايري كه داراي شاخص سرعت T مي باشد در شرايط بار حداكثر (كه بر روي ديواره تاير قابل رويت است) قابليت تحمل سرعت تا190 كيلومتر درساعت در جاده استاندارد را دارد. در صورتي كه روي تايري شاخص سرعت درج نشده باشد به توضيحات ذيل توجه نماييد: ✓ براي تايرهاي كاميوني با قطر رينگ 16 اينچ و بيشتر ، شاخص سرعت J يعني محدوده سرعت حداكثر 100 كيلومتر در ساعت تعريف مي گردد. ✓ براي تايرهاي وانتي PR 8 و10 با قطر رينگ 14 تا16 اينچ ، شاخص سرعت L يعني محدوده سرعت ، حداكثر 120 كيلومتر در ساعت تعريف مي گردد. ✓ براي تايرهاي سواري با قطر رينگ 13 و14 اينچ ، شاخص سرعت P يعني محدوده سرعت ، حداكثر 150كيلومتر در ساعت تعريف مي گردد.
جدول شاخص سرعت
عرض مقطع تایر: قسمتی از تایر که با سطح جاده در تماس است و شامل آج تایر میشود.اندازه عرض مقطع رابطه مستقیم با عملکرد خودرو از لحاظ فرمانپذیری،ترمزگیری و مصرف سوخت تایر دارد و معمولا با مقیاس سانتی متر اندازه گذاری میشود.
قطر رینگ: اندازه قطر رینگ یا قطر طوقه تایر را که معمولا با واحد اینچ اندازه گذاری میشود را قطر اسمی رینگ میگویند.
نسبت منظر: نسبت منظر يا سري يك تاير عبارت است از نسبت ارتفاع مقطع تاير به عرض مقطع آن مثالً سري 65 ، يعني اينكه ارتفاع مقطع تاير 65 درصد عرض مقطع آن مي باشد . بنابراين در تايرهايي با سري ( نسبت منظر ) كمتر، ارتفاع ديواره كوتاهتر است.
تاير باياس وعبارت Rating Ply
يكي از مهمترين مواردي كه بر روي ديواره تاير باياس ديده مي شود ، عبارت PR به معناي تعداد لايه معادلRating Ply))مي باشد. در نسل هاي ابتدايي تاير باياس از لايه هاي كتاني استفاده مي شد و تعداد اين لايه ها بر روي ديواره تاير حك مي گرديد. مثالً PR 16 به مفهوم استفاده از 16 لايه كتاني در بدنه تاير بود. پس از اينكه لايه هاي نايلوني جايگزين لايه هاي كتاني گرديد، PR 16 به معناي آن است كه كه تعداد لايه هاي نايلوني به كار رفته در تاير از نظر ميزان بار قابل تحمل ، معادل با 16 لايه كتاني است ، هر چند تعداد واقعي لايه ها ،از اين تعداد كمتر مي باشد
اندازه تايرهاي باياس چطور انجام میشود؟
مثال: اندازه نويسي تاير 12.00-24
در مثال فوق 12.00 اندازه عرض مقطع اسمي تاير بر حسب اينچ، عالمت» – « معرف ساختار باياس و عدد 24 اندازه قطر اسمي رينگ بر حسب اينچ مي باشد. اين نوع اندازه نويسی براي تايرهاي سواري ، وانتي و كاميوني باياس استفاده مي شود . در تايرهاي باياس نسبت منظر در محدوده 82 تا 100 قرار دارد.
اندازه تاير راديال سواري چگونه است؟
مثال: اندازه نويسي تاير 195/65R15 H91 در اين روش كه رايج ترين شيوه براي اندازه نويسي تايرهاي راديال سواري است، 195 نشان دهنده عرض مقطع اسمي تاير بر حسب ميلي متر 65 نسبت منظر R معرف ساختار راديال عدد 15 قطر اسمي رينگ بر حسب اينچ عدد 91 مبين شاخص بار H نشان دهنده شاخص سرعت تاير است
اندازه تاير راديال وانتي و كاميوني چیست؟
مثال: 22.5 11R دراين روش از عرض مقطع و قطر رينگ استفاده مي شود. عدد 11 معرف عرض مقطع اسمي تاير برحسب اينچ عدد .5 22قطر اسمي رينگ بر حسب اينچ R معرف ساختار راديال گاهاًدر تايرهاي وانتي و سنگين راديال از اندازه نويسي تركيبي )مانندتاير سواري راديال ( استفاده مي شود. مانند : 22.5 295/80R عدد 295 عرض مقطع اسمي تاير بر حسب ميلي متر عدد 80 نسبت منظر R معرف ساختار راديال عدد 22.5 قطر اسمي رينگ برحسب اينچ مي باشد.
اندازه نويسي براساس قطر تاير چگونه است؟
10.5R15 LT×31 در اين نوع اندازه نويسي كه عموماً براي تايرهاي راديال وانتي و نيمه سنگين استفاده مي شود، قطر تاير نيز در اندازه نويسي تاير مد نظر قرار مي گيرد. مثل تايرفوق 31 نشان دهنده قطراسمي تاير باد شده بر حسب اينچ 10.5 عرض مقطع اسمي تاير برحسب اينچ R معرف ساختار راديال 15 قطر اسمي رينگ برحسب اينچ LT هم كه مخفف (TRUCK LIGHT )تاير وانتي است.
اندازه نويسي بر حسب گروه بندي تاير
از آنجا كه برخي اندازه هاي تايرهاي سواري راديال با تايرهاي وانتي هم پوشاني دارند، براي مشخص كردن گروه تاير و تفكيك سواري از وانتي ، قبل از درج اندازه با درج حروفPياLT گروه تاير را مشخص مي كنند. البته واضح است كه از روي شاخص بار (lndex Load )نيز مي توان نوع كاربرد را مشخص نمود و در واقع اين نوع عالمت گذاري براي سهولت تشخيص مورد استفاد قرار مي گيرد. بعنوان مثال در14R215/70P ,P مخفف سواري215، عرض مقطع اسمي برحسب ميلي متر70، نسبت منظر،R معرف راديال و 14 قطر اسمي رينگ بر حسب اينچ است. در 215/75R15 LT ، LTمخفف وانتي، 215 نشان دهنده عرض مقطع اسمي بر حسب ميلي متر75،نسبت منظر، R معرف ساختار راديال و 15 قطراسمي رينگ برحسب اينچ مي باشد. همچنين در C 14R185 ، 185 عرض مقطع اسمي بر حسب ميليمتر، R معرف ساختار راديال، 14قطر اسمي رينگ برحسب اينچ و C مخفف Commercial به مفهوم وانتي است .
اطلاعات موجود در فروشگاه تیکاف تایر براساس تجربه و تحقیقات میدانی و همچنین مفاهیم موجود در کتاب مکانیک جامع خودرو گردآوری شده است. امیدواریم تا توانسته باشیم با اطلاع رسانی و مشاوره درست شمارا در انتخابی بهتر یاری نماییم.
